Wednesday 7 February 2007

Ο JOHN OSBORNE ΚΑΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ...


Δεν μ' ενοχλούν πια οι κριτικοί είχε πει κάποτε το "οργισμένο" παιδί του αγγλικού θεάτρου, ο John Osborne (φωτο). Έχω φτάσει στο σημείο που δεν με πολυενδιαφέρει. Άλλοτε ήταν επώδυνο. Συνήθιζα να ανταποδίδω τα χτυπήματα. Φυσικά είναι πάντα ελαφρώς επώδυνο το να διαβάζει κανείς κάτι δυσάρεστο για τον εαυτό του. Κατά ένα παράξενο και απλοϊκό τρόπο, δεν μπορεί να πιστέψει ότι προκαλεί τόσες δυσαρέσκειες και πικρίες. Αυτό τούτο το γεγονός, ότι ένας συγγραφέας δημιουργεί μια σύγκρουση με το κοινό, είναι μια πράξη... πολέμου! Ο Osborne πέθανε στα 65 του χρόνια και μέχρι την τελευταία στιγμή παρέμεινε ένας οργισμένος - στο πρώτο έργο του, τα Οργισμένα Νιάτα [Look Back in Anger], ο ήρωάς του Τζίμι Πόρτερ, που ο Richard Burton τον ερμήνευσε στην κινηματογραφική εκδοχή του, έγινε το σύμβολο των επαναστατημένων νέων της γενιάς του '50. Τα έβαλε ο Osborne με τους κριτικούς, γιατί και η προσωπική του ζωή, όπως και τα έργα του, ήταν ανατρεπτική. Αυτό, ωστόσο, δεν αναίρεσε το γεγονός ότι η κριτική τοποθέτησε στο σωστό βάθρο το έργο του. Μπορεί κάποια στιγμή να ένιωσε πικραμένος ή απογοητευμένος από τη συμπεριφορά κάποιων κριτικών, όμως δεν τη διέγραψε. Η κριτική είναι μέγα καλό, έγραψε ο αείμνηστος Χρήστος Μαλεβίτσης. Αλλά επειδή σε πολλές περιπτώσεις, έχει προξενήσει και μέγα κακό, μπορούμε να πούμε πως οι συνολικές κριτικές είναι και μέγα κακό. Και αυτό επειδή καμιά κριτική, όσο οξυδερκής και να είναι, δεν μπορεί να συλλάβει το ρεύμα της ζωής στο σύνολό της. Η κριτική αντιλαμβάνεται ένα περιορισμένο αριθμό παραγόντων. Η ζωή συντίθεται από άπειρο αριθμό παραγόντων. Γι' αυτό, στο τέλος, συντρίβει όλα τα σχήματα της κριτικής. Αλλά υπάρχει και η κριτική της σκοπιμότητας, την οποία ο Αιμίλιος Χουρμούζιος χαρακτήριζε ως το ευτελέστερο και το χυδαιότερο είδος "πνευματικής" προσφοράς...

1 comment:

ΙΩΑΝΝΗΣ ΞΕΝΙΔΗΣ said...

Όταν είσαι σκληρός κριτής του εαυτού σου λίγο χρειάζεσαι τους κριτικούς.Σε αρκετούς από αυτούς κυριαρχεί η ημιμάθεια.Μου άρεσε η αναφορά στον Μαλεβίτση!